ene

Enenin Ayna / Ayine Olması Ne Demektir?

CENAB-I HAKK'ın isim ve sıfatları mutlak ve ezeli olmasından dolayı, tam manası ile idrak ve ihata edilmesi imkansızdır. Bu yüzden ALLAH insana bir takım nisbi ve farazi hisler takmıştır.

Bu hislerin veriliş gayesi ise, ALLAH’ın, mutlak ve mücerred olan isim ve sıfatlarının bir derece anlaşılması ve kıyaslanarak bilinmesi içindir.

Yoksa bu nisbi ve cüz’i olan duygular, sahiplenilip, Yaratıcıya karşı meydan okuma aracı haline getirmek için verilmemiştir.

İnsana verilen bu nispi ve farazi hislere "ene" denir.

İnsana verilen cüzi ilim, irade, kudret, mülk gibi şeyleri ene duygusu farazi olarak sahiplenir. Bu sahiplenme sayesinde ilim, irade, kudret, mülk gibi şeylerin farkına varır ve mahiyetini hisseder.

Hiç ilmi ve mülkü olmayan birisi, ilim ve mülk sahibi olmanın ne demek olduğunu idrak edemez. Bu yüzden ALLAH insana "ene" denilen bir sahiplenme duygusu vererek ilim, irade , kudret, mülk gibi şeylerin mahiyetini kavrattırıyor, onların bir pırıltısını farazi olarak insanın uhdesine koyarak, insanın alemine bir pencere açıyor.

Mesela, insan sahip olduğu cüzi ilim ile der; ben şu kadar ilmim ile, şu kadar şeyi bilebiliyorum.

ALLAH ise külli ilmi ile her şeyi bilir. Ben cüzi kudretim ile şu evi yaptım, ALLAH sonsuz kudreti ile kainatı inşa ediyor.

Ben şu kadar mülkün sahibiyim, ALLAH ise her şeyin ve her mülkün sahibidir. Ben ailemin ve hanemin müdebbiriyim,

ALLAH ise bütün mahlukatın müdebbiridir, vs...

Daha buna benzer çok eneye ait hissiyat ile insan, ALLAH’ın sonsuz isim ve sıfatlarını rasat eder.

İşte enenin ALLAH’ın isimlerine ayna olması bu manayadır.