İnsan gaybı bilemez; karşılaştığı olayın yalnızca bir yönünü görür ve o yönüyle doğru bir değerlendirme yapması da zordur. ALLAH’ın yarattığı kaderde sebepler de sonuçlar da şahit olunan süreç de çirkinlikten, eksiklikten, kusurlardan münezzehtir, zulmedici değildir. Şer gibi görünen de batınında güzellik ve hayır içerir. İnsan, olayların zahirinde kalır zulmeder ancak ilahi kader gerçek sebeplere bakar, adildir.
İnsanlar zâhirî gördükleri illetlere hükümlerini bina eder, kaderin ayn-ı adaletinde zulme düşerler. Meselâ, hâkim seni sirkatle(hırsızlıkla) mahkûm edip hapsetti. Halbuki sen sârık(hırsız) değilsin. Fakat kimse bilmez gizli bir katlin(cinayetin) var. İşte, kader-i İlâhî dahi seni o hapisle mahkûm etmiş. Fakat kader, o gizli katlin için mahkûm edip adalet etmiş. Hâkim ise, sen ondan masum olduğun sirkate binaen mahkûm ettiği için zulmetmiştir.
İşte, şey-i vâhidde(tek şey) iki cihetle kader ve icad-ı İlâhînin(ALLAH’ın yaratması) adaleti ve insan kisbinin(çalışmasının) zulmü göründüğü gibi, başka şeyleri buna kıyas et. Demek, kader ve icad-ı İlâhî, mebde’(başlangıç) ve müntehâ(sonuç), asıl ve fer(detay)’, illet(sebep) ve neticeler itibarıyla şerden(kötülükten) ve kubuhtan(çirkinlikten) ve zulümden münezzehtir.” Kısaca; “beşer zulmeder, kader adalet eder.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder